ÇMO: “Katı atık ihalesinde görüşlerimiz dikkate alınmadı, sürdürülebilirlik tehlikede”

Kıbrıs Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği’ne bağlı Çevre Mühendisleri Odası (ÇMO), “KKTC Entegre Katı Atık Yönetimi Projesi” hakkında sundukları teknik görüşlerin dikkate alınmadığını ve sürecin çevresel ve teknik sürdürülebilirlikten uzak olduğunu savundu.

ÇMO Başkanı Sibel Paralik, Maliye Bakanlığı Para, Kambiyo ve İnkişaf Dairesi tarafından yürütülen “KKTC Entegre Katı Atık Yönetimi Projesi” ihalesine ilişkin yaptığı açıklamada, 2023 yaz döneminde gönüllülük esasına dayalı oluşturulan teknik komite aracılığıyla ihale şartnamesine katkı verdiklerini, Maliye Bakanlığı’nın düzenlediği birçok toplantıya katıldıklarını hatırlattı.

Paralik, rehabilitasyon, atık hiyerarşisi, geri dönüşüm teknolojileri ve çevresel kriterlere yönelik yazılı ve sözlü teknik görüşlerin ihale dokümanlarına yansıtılmadığı öne sürüldü.

Paralik, projede hedeflenen 15 megawatt enerjinin kaynağına dair net bilgi bulunmadığını belirterek, bu enerjinin evsel ya da biyobozunur atıktan mı sağlanacağı konusundaki belirsizliği de eleştirdi.

Paralik açıklamasında ayrıca, bu durumun atık yönetimi yerine daha fazla atık üretimini teşvik edebilecek bir enerji politikasına yol açabileceği yönünde endişelerini de dile getirdi.

Açıklamasında belediyelerin, transfer istasyonlarına atık taşıma yükümlülüğünün idareye ait olmasına rağmen, birçok belediyenin bu kapasiteye sahip olmadığına işaret eden Paralik, Belediyeler Yasası’nda gerekli düzenlemeler yapılmadan ihalenin sürdürülebilirliğinin risk altında olduğunu savundu.  Paralik, ayrıca transfer istasyonlarına ilişkin kamulaştırma sürecinin ihalenin ardından planlanmasının da bir diğer risk unsuru olduğunu da ileri sürdü.  

Paralik, teknik değerlendirme kriterlerinin yetersiz olduğunu ve fizibilite raporlarına sadece 2 puan verilmesinin projenin uygulanabilirliğini sorgulanabilir hale getirdiğini öne sürerek, denetim süreçlerinde ise Çevre Koruma Dairesi, KIBTEK ve diğer ilgili kurumlara yer verilmemesini eleştirdi.

Tesislerde çevre mühendisi istihdamı ve KTMMOB’dan vize alınmasına dair şartların kaldırılmasının mesleki denetimi ve kamu yararını zedelediğini  ifade eden Paralik, mevcut çevre yasaları ve tüzüklere yeterince atıf yapılmadığı, uygulamaya yönelik bağlayıcı hükümlerin eksik olduğunu ileri sürdü.

Paralik açıklaması sonunda, 49 yıllık bir süreci şekillendirecek bu ihalede uzman görüşlerinin dikkate alınmamasının ve meslek odalarının sürecin dışında bırakılmasının nedenlerinin sorgulanması gerektiğini belirterek, benzer projelerde uzmanlıklarının dikkate alınması çağrısında bulundu.