Dünya Bankası: “Yeşil Hat ticareti potansiyelinin çok altında”

Dünya Bankası, Kıbrıs Türk toplumunun dış satışının sadece yüzde 10’unu oluşturan Yeşil Hat ticaretinin potansiyelinin çok altında kaldığına işaret ederek, ekonomik entegrasyonu sınırlayan düzenleyici uygulamaların gözden geçirilmesi gerektiği saptamasında bulundu.

Raporda, iç tüketimin etkisiyle 2024’te yüzde 6,4 oranında  gerçekleşen ekonomik büyümenin önümüzdeki dönem “dış ve iç talebin zayıflaması, süregelen enflasyon ve mali baskıların artması” nedeniyle yüzde 4,2’ye gerilemesi beklendiğinden harcama verimliliğinin artırılması, vergi tabanının genişletilmesi ve sosyal koruma önlemlerinin daha iyi hedeflenmesi gerektiği belirtildi

Avrupa Birliği tarafından finanse edilen “Kıbrıs’ta Ekonomik Yakınlaşma ve Entegrasyonun Desteklenmesi” programı kapsamında hazırlanan Dünya Bankası’nın yeni raporu, Kuzey Kıbrıs Türk Ticaret Odası’nda (KTTO) düzenlenen etkinlikle kamuoyuna duyuruldu.

Dünya Bankası’ndan yapılan açıklamaya göre, raporda, Kıbrıs Türk ekonomisinin 2024 yılında iç tüketimin etkisiyle yüzde 6,4 oranında büyüdüğü tahmini ortaya kondu. Kamu ve özel sektördeki ücret artışlarının enflasyonun etkilerini hafiflettiği ve harcamaların artmasına katkı sağladığı belirtilirken, ekonomik hareketliliğin özellikle iç dinamiklerle desteklendiği ifade edildi.

Rapor, hizmetlere yönelik talebin önemli bir göstergesi olan Yeşil Hat geçişlerinin durgun seyrettiğine ve ada içi ticaretin hafif bir düşüş gösterdiğine dikkat çekti. Yeşil Hat ticaretinin, potansiyelinin çok altında kaldığı ve Kıbrıs Türk toplumunun dış satışlarının yalnızca yüzde 10’unu oluşturduğu vurgulandı. Bu durumun, ekonomik entegrasyonu sınırlayan düzenleyici uygulamaların gözden geçirilmesini zorunlu kıldığı kaydedildi.

Raporda, önümüzdeki dönemde dış ve iç talebin zayıflaması, süregelen enflasyon ve mali baskıların artması nedeniyle büyümenin yüzde 4,2 civarına gerilemesi beklentisi olduğu kaydedildi. Bu çerçevede, sürdürülebilir ve kapsayıcı büyümeyi sağlamak için harcama verimliliğinin artırılması, vergi tabanının genişletilmesi ve sosyal koruma önlemlerinin daha iyi hedeflenmesi gerektiği belirtildi. Öte yandan, özel sektörün gelişimi açısından yapısal reformların kilit öneme sahip olduğu ifade edildi.

Raporda, ekonomik entegrasyonun artırılması için kullanılmayan potansiyele özel vurgu yapıldı. İşletmeleri destekleyerek büyümeye ve istihdam yaratımına katkı sağlanabileceği, bunun da tüketici fiyatlarını düşürme, tedarikçi seçeneklerini artırma ve rekabet gücünü yükseltme açısından fırsatlar yaratacağı belirtildi. Bu amaçla düzenleyici uygulamaların modernize edilmesinin önemine dikkat çekildi.

Rapora göre, Dünya Bankası Avrupa Birliği Bölümü Direktörü Anna Akhalkatsi, Kuzey Kıbrıs’a giren ürünlerin fiyatlarının birçok diğer ekonomiye göre daha yüksek olduğunu belirterek, bunun temel nedeninin piyasa koşullarından ziyade düzenleyici engeller olduğunu söyledi. Akhalkatsi, ticaret engellerinin azaltılması ve düzenleyici süreçlerde şeffaflığın artırılmasının ada genelinde daha fazla ekonomik yakınlaşma ve entegrasyon için önemli fırsatlar yaratabileceğini dile getirdi.

Rapor, ekonomik entegrasyonu teşvik etmek ve ortak refahı desteklemek amacıyla çeşitli önerilerde bulundu. Bunlar arasında lisans gerekliliklerinin sadeleştirilmesi, güncelliğini yitirmiş ön izin sisteminin risk temelli kontrollerle değiştirilmesi, piyasa gözetimi ve düzenleyici süreçlerde şeffaflığın artırılması yer aldı. Pilot teşviklerin uygulanması, standartların uyumlaştırılması, altyapının güçlendirilmesi, piyasa bilgilerine ve finansmana erişimin kolaylaştırılması ile ada içi ticareti sınırlayan vergilendirme uygulamalarının gözden geçirilmesi de önerildi.