İran: UAEA Başkanı Grossi bundan sonra ülkeye giremez

İran, İsrail ve ABD’nin saldırılarını meşrulaştırmakla ve İsrail adına casuslukla suçladığı Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Başkanı Rafael Mariano Grossi’nin bundan sonra ülkeye girişine izin verilmeyeceğini duyurdu.

İranlı yetkililer, İsrail ve ABD’nin ülke içindeki nükleer tesislere yönelik saldırılarını kınamayan ve saldırıları meşrulaştırmakla suçladıkları Grossi’yi, Tel Aviv yönetiminin eylemlerine destek vermek ve İran’ın ulusal güvenliğine karşı ağır ihanetlerde bulunmakla suçlamaya devam ediyor.

İran lideri Ayetullah Ali Hamaney’in Başdanışmanı ve eski Meclis Başkanı Ali Laricani, X hesabından paylaştığı mesajında, “Savaş bitince Grossi’nin hesabını göreceğiz.” ifadelerini kullandı.

Daha sonra İran Meclisi’nde 25 Haziran’da “İsrail ve Amerika Birleşik Devletleri’nin son saldırılarına ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın bu saldırıları kınamamasına karşı Ajans ile tüm iş birliğini askıya almasını zorunlu kılan” yasa tasarısını ezici bir çoğunlukla onayladı.

Yasa tasarısı, 290 kişilik mecliste 221’e karşı 0 oyla, kabul edildi.

İran’da Meclisten çıkarılan yasaları onay makamı Anayasayı Koruyucular Konseyi de 26 Haziran’da Meclis’te kabul edilen yasayı onayladı.

Buna göre, hükümet, UAEA ile işbirliğini durdurmak zorunda kaldı.

Yasaya göre, ülkeye hiçbir UAEA denetçisinin girişi artık mümkün olmayacak, ajansa nükleer faaliyetlere ilişkin herhangi bir rapor sunulması da tamamen yasaklandı.

Hükümetin, özellikle İranlı üst düzey yetkililer tarafından “casus” olarak nitelendirilen UAEA Başkanı Grossi ile herhangi bir iş birliği yapması da yasayla engellendi.

Yasa, 1969 Viyana Sözleşmesi’nin 60. maddesi uyarınca iki koşul sağlanana kadar yürürlükte kalacak.

Bunlardan biri “Güvenlik Güvencesi” buna göre, İran’ın egemenliği, toprak bütünlüğü, nükleer tesisleri ve bilim insanlarının güvenliği uluslararası güvence altına alınmalı.

Diğeri de “Hak Güvencesi”: İran’ın NPT’nin 4. maddesi kapsamındaki uranyum zenginleştirme hakkına tam saygı gösterilmeli.

Bu koşulların sağlandığı yalnızca İran Atom Enerjisi Kurumu raporu ve Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi onayıyla resmiyet kazanacak. Hükümet, her üç ayda bir meclise ve Konsey’e bu süreçle ilgili rapor sunmakla yükümlü olacak.

Bunun ardından Grossi, İran’ın UAEA ile işbirliğini durdurma kararından, “büyük endişe” duyduğunu söyledi. İran’ın işbirliğini “tek taraflı” olarak askıya alamayacağını savunan Grossi, “İran, Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması’nın imzacısıdır ve bu nedenle bir denetim sistemine tabi olmalıdır.” dedi.

Grossi, “uluslararası toplumun” denetimlerin kesintiye uğramasına “göz yumamayacağını” ifade etti.

Grossi ayrıca İran’ın nükleer tesislerini ziyaret etmek istediğini ve denetimlerin devam etmesi için Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi’ye mektup yazdığını söyledi.

Erakçi de Grossi’nin talebine ilişkin X hesabından paylaştığı mesajında, Grossi’yi “görevine ihanetle” suçladı.

Grossi’nin uluslararası suç kabul edilen nükleer tesislere saldırıları kınamamasını eleştiren Erakçi, “Grossi’nin güvenlik önlemleri bahanesiyle bombalanan yerleri ziyaret etmekte ısrar etmesi anlamsızdır ve hatta muhtemelen kötü niyetlidir.” ifadelerini kullandı.

İran’da devlete ait Keyhan gazetesi ise “Grossi’nin İran’a giriş yapması halinde casusluk suçlamasıyla yargılanması gerektiğini” yazdı.

Meclis Başkan Vekili Muhammad Hacibabayi de konuya ilişkin yaptığı açıklamada, İran’ın bundan sonra Grossi’nin ülkede bulunmasına ve UAEA tarafından ülkenin nükleer tesislerine yeni gözlem kameraları yerleştirilmesine artık izin vermeyeceğini belirtti.

Meclis’teki diğer Başkan Vekili Ali Nikzad ise Tahran’da bugün üst düzey yetkililer, bilim insanları ve siviller için düzenlenen toplu cenaze töreni sırasında basına yaptığı açıklamada, “Atom Enerjisi Ajansı konumundaki Grossi, yalancı çıktı, büyük bir yalan söyledi ve bunun bedelini mutlaka ödeyecek.” diye konuştu.