Kötü anıları sildirmek artık mümkün

Kötü anıları ve travmatik geri dönüşleri silmek, pek çok ruh sağlığı sorununu tedavi etmede önemli bir adım olabilir. Bilim insanları, bu konuda umut vadeden bir yaklaşım geliştirdi: Olumsuz anıları zayıflatmak için olumlu olanları yeniden etkinleştirme.

Uluslararası bir araştırma ekibi, birkaç gün süren deneyde 37 katılımcıya rastgele kelimeleri olumsuz görsellerle ilişkilendirmelerini istedi. Daha sonra, bu ilişkilerin yarısını yeniden programlamayı ve kötü anılara “müdahale” etmeyi amaçladılar.

Araştırmacılar, yayınlanan makalelerinde şu ifadeleri kullandı:

“Bu prosedürün olumsuz anıların hatırlanmasını zayıflattığını ve olumlu anıların istemsiz olarak zihinde canlanmasını artırdığını gördük.”

Çalışmada, insan yaralanmaları veya tehlikeli hayvanlar gibi olumsuz görseller ile sakin manzaralar veya gülen çocuklar gibi olumlu görsellerin bulunduğu tanınmış veri tabanları kullanıldı.

İlk akşam, katılımcılar, olumsuz görselleri araştırma için üretilmiş anlamsız kelimelerle ilişkilendirmek için hafıza eğitimi aldı. Ertesi gün, bu anılar uyku ile pekiştirildikten sonra, kelimelerin yarısı olumlu görsellerle ilişkilendirilerek yeniden kodlanmaya çalışıldı.

İkinci gece, katılımcıların hızlı olmayan göz hareketleri (NREM) uyku fazı sırasında, hafıza depolamada önemli olduğu bilinen bir dönemde, anlamsız kelimelerin ses kayıtları çalındı. Bu süreçte, beyin aktiviteleri elektroensefalografi (EEG) ile izlendi.

Beyinde duygusal hafıza işleme ile ilişkili olan theta dalgası aktivitesinin, sesli hafıza ipuçlarına yanıt olarak arttığı ve olumlu ipuçlarında belirgin şekilde daha yüksek olduğu gözlendi.

Ertesi gün ve birkaç gün sonra yapılan anketlerde, katılımcıların, olumlu anılarla karıştırılmış kötü anıları hatırlamada daha az başarılı olduğu tespit edildi. Bu kelimelerle ilişkili olumlu anılar, olumsuz olanlara göre daha sık akıllarına gelmeye başladı ve daha olumlu bir duygusal bakış açısıyla değerlendirildi.

Araştırmacılar, “İnvazif olmayan bir uyku müdahalesi, olumsuz hatırlamaları ve duygusal tepkileri değiştirebilir. Bulgularımız, travma veya patolojik anıların tedavisiyle ilgili yeni bakış açıları sunabilir” dedi.

Araştırma hala erken aşamalarında olsa da, bu yöntemin umut vaat ettiği belirtiliyor. Gerçek dünya koşullarında daha karmaşık anıların nasıl düzenlenebileceği ve bu etkilerin ne kadar süreyle sürdürülebileceği üzerine çalışmalar devam ediyor.

Araştırmanın detayları, Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) dergisinde yayımlandı.